Η Ζωή στηρίζεται στην βία, ο Πολιτισμός στην μη-βία!

Ζωή και πολιτισμός. Και ως γνωστό βιαστήκατε να πάρετε θέση. Δηλαδή τί ακριβώς κάνατε; ΒΙΑ-στήκατε. Εξασκήσατε βία και δεν αφήσατε στο μυαλό σας τον χρόνο ν’ αντιδράσει. Τόσο απλά, τόσο ξεκάθαρα.

Αν η ζωή στηριζόταν στην μη εξάσκηση της βίας, ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΗΡΧΕ. Το γνωστό σλόγκαν των γενετιστών Fight or Flight, [πολέμησε ή βάλτο στα πόδια] τα λέει όλα. Όταν μερικές γενιές πίσω έλεγαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας ότι το ξύλο βγήκε απ’ τον παράδεισο, πρώτον δεν μας σκότωναν στο ξύλο και δεύτερον μας αγαπούσαν ίσως και περισσότερο απ’ ότι οι σημερινοί. Γι’ αυτούς η αναγκαία εξάσκηση κάποιας μορφής βίας ήταν απαραίτητη για να μας προετοιμάσει για τις δυσκολίες της ζωής. Έπρεπε να μάθουμε να επιβιώνουμε.

Μείνετε για μια στιγμή στην λέξη επιβιώνω. Οι λέξεις αυτές, βία και βίος έχουν κοινή ρίζα. Αποκλείεται λοιπόν να είναι τυχαία και μια σχέση στις διαδικασίες που εκφράζονται από αυτές.

ΠΟΛΕΜΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΜΕΝ ΠΑΤΗΡ ΕΣΤΙ, ΠΑΝΤΩΝ ΔΕ ΒΑΣΙΛΕΥΣ, ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΕΝ ΘΕΟΥΣ ΕΔΕΙΞΕ ΤΟΥΣ ΔΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΜΕΝ ΔΟΥΛΟΥΣ ΕΠΟΙΗΣΕ ΤΟΥΣ ΔΕ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ. Ηράκλειτος

Και μην βιαστείτε πάλι να μου πείτε ότι άλλο είναι πόλεμος και άλλο η βία γιατί όπως δεν υπάρχει καλή και κακή βία, έτσι δεν υπάρχει και κακός και καλός πόλεμος.

Ναι, αλλά δεν είμαστε πρωτόζωα επομένως οφείλουμε να βάλουμε τα πράγματα στην θέση τους. Αν η ανθρωπότητα είχε μείνει μόνο στην βία, δεν θα υπήρχε πολιτισμός. Και ο πολιτισμός είναι απαραίτητος γιατί είναι αυτός που σημειοδοτεί την εξύψωση του ανθρώπου και τον διαχωρισμό του από τα ά-λογα όντα της δημιουργίας. Χρησιμοποιώ την λέξη πολιτισμός όχι σαν συνώνυμη της λέξης κουλτούρα. Άλλο πολιτισμένος και άλλο κουλτουριάρης. Άλλο έχω πολιτισμό και άλλο έχω κουλτούρα.

Ένας λοιπόν πολιτισμένος άνθρωπος δεν θα χρησιμοποιήσει βία. Τί όμως σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι το κέντρο ελέγχου της προσωπικότητάς του δεν είναι πια το συναίσθημα αλλά ο νους του. Αυτό τον απομακρύνει από τις διαδικασίες μιας απλής επιβίωσης και τον οδηγεί σε άλλα χωράφια ύπαρξης. Όμως δεν είναι ο στόχος μου να μιλήσω γι’ αυτήν την πορεία, εξάλλου έχω βαρεθεί να τα λέω αυτά ξανά και ξανά.

Είτε όμως το θέλετε είτε όχι, η ζωή του σύγχρονου ανθρώπου περιέχει και βία και πολιτισμό. Και ξέρετε γιατί; Γιατί και τα δύο είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ στην ζωή μας.

Υπάρχει όμως μια λέξη που μπορεί να ξεκλειδώσει τις διαδικασίες αυτές και ν’ αποτελέσει μπούσουλα στην χρήση τους. Και η μαγική λέξη είναι η λέξη «Ανάγκη». Ανάγκα και θεοί πείθονται.

Ποια είναι λοιπόν αυτή η ανάγκη;

Αντιγράφω: Όμως η Ορφική θεολογία περί της ανάγκης απαντάται τόσο στην αρχαία φιλοσοφία όσο και στη τραγωδία. Κατά τους αρχαίους φιλοσόφους, ο μεν Πλάτων θεωρεί τη θεά Ανάγκη ως μητέρα των Μοιρών, ο δε Πλούταρχος ως μητέρα της Αδράστειας. Ο Πρόκλος την παριστά μητέρα της Ειμαρμένης που την γέννησε εκ του Δημιουργού, ο Στοβαίος θεωρεί την Ανάγκη κόρη του Κρόνου και αδελφή της θεάς Θέμιδας (Δίκης), και τέλος ο Ευριπίδης την εξισώνει με Ερινύα.

Σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο «Συμπόσιο» του Πλάτωνα πριν να κυριαρχήσει ο Έρως , στα θεία πράγματα βασίλευε μόνο η Ανάγκη που όλα συνέβαιναν υπό το κράτος αυτής. Ειδικότερα ο Πλάτωνας στο έργο του «Πολιτεία» παρουσιάζει την θεά Ανάγκη να φέρει στα γόνατά της αδαμάντινη άτρακτο μέσα στην οποία περιστρέφεται το Σύμπαν.

Κατά δε τους αρχαίους τραγικούς ποιητές (Αισχύλος, Ευριπίδης, Καλλίμαχος) η Ανάγκη αποτελεί βαρύ ζυγό με δύναμη ακαταμάχητη τόσο για θεούς, όσο και ανθρώπους. Εξ ου και η αρχαία ρήση – παροιμία που αποδίδει ο Διογένης ο Λαέρτιος στον φιλόσοφο Πιττακό «Ανάγκα ουδέ θεοί μάχονται» που μεταφράζεται σαν: “Στην ανάγκη ακόμα και οι θεοί υποχωρούν”.

Σημειώνεται επίσης ότι ο Μακρόβιος, την περί Ανάγκης ορφική θεολογία, την θεωρεί προϊόν της αρχαίας αιγυπτιακής θεολογίας, κατά την οποία στη γέννηση του κάθε ανθρώπου παρίστανται τέσσερις θεότητες ο Δαίμων, η Τύχη, ο Έρως και η Ανάγκη.

Αυτή είναι για μένα η λέξη κλειδί. Δεν υπάρχει καλή και κακή βία, υπάρχει αναγκαία και μη. Το ίδιο συμβαίνει και με τον πολιτισμό. Τον πολιτισμό τον επιλέγουν μόνο αυτοί που έχουν επιβιώσει και που ΔΕΝ κινδυνεύει η ζωή τους από την εξάσκηση κάθε μορφής βίας. Όταν όμως κάτι τέτοιο συμβεί, ο άνθρωπος ξεχνάει και πολιτισμό και ότι άλλο του έχουν μάθει και πολεμάει για την ζωή του.

Σαν άτομα λοιπόν, και ανεξάρτητα σε ποια βαθμίδα μας έχει τοποθετήσει η ζωή, πρέπει να σεβόμαστε τις θέσεις και τις απόψεις των άλλων, να ΜΗΝ βιαιοπραγούμε ούτε λεκτικά ούτε υλικά και να προσπαθούμε να φτιάχνουμε εκείνες τις συνθήκες στην κοινωνία που θα μπορέσουν σταδιακά να μεταφέρουν όλο και περισσότερους ανθρώπους προς τον πολιτισμό. Και η γνώση της Ιστορίας είναι τις περισσότερες φορές αναγκαία.

Και μην ξεχνάτε, η επιβολή της άποψης είναι μια μορφή βίας. Ακόμα και αυτή που θέλει το καλό μας.

Σε σας τους πολύ λογικά, και σωστά, οπαδούς της μη-βίας αλλά και σε όλους τους ανθρώπους, σας εύχομαι από καρδιάς να μην ΑΝΑΓΚΑΣΤΕΙΤΕ ποτέ στην ζωή σας να βιαιοπραγήσετε και να θεωρείτε τον εαυτό σας ευνοημένο αν μέχρι τώρα δεν σας υποχρέωσε η ΑΝΑΓΚΗ να παραβείτε αυτήν την αρχή σας. Θα έλεγα ότι είσαστε πολύ τυχεροί.

ΥΓ. Τα πολιτικά δρώμενα δεν αποτελούν την αιτία αυτών που έγραψα αλλά μόνο την αφορμή.