Ο Πήτερ Ουσπένσκυ, ο μεγάλος αυτός εσωτεριστής, στην ποιητική αναφορά του στις κάρτες για τα Ταρώ, όταν αναφέρεται στην κάρτα του διαβόλου λέει πως εκπροσωπεί το ψέμα γιατί η ίδια του η ύπαρξη είναι το μεγαλύτερο ψέμα από όλα.
Λοιπόν, σας έχω κάτι που είναι χειρότερο γιατί στο φινάλε ο εν λόγω κύριος είναι γνωστός ταραχοποιός και όλοι λαμβάνουν τα μέτρα τους. Δεν πρόκειται βέβαια για άνθρωπο αλλά για μια ιδέα που κυριολεκτικά μας παραπλανάει. Η ιδέα του «Εμείς!». Ναι και μην βιαστείτε να πείτε πως τρελάθηκα.
Θυμάμαι τότε που ο διδάσκαλός μου και εισηγητής μου για τον κόσμο της μύησης μου μιλούσε για το «εμείς» σαν τρόπο δράσης και για την κατάντια που τώρα έχει αποκτήσει αυτή η έννοια σαν αναζήτηση συνειδητότητας.
Τελικά τι ισχύει;
Ας τα πάρουμε με την σειρά. Εγώ και εγωϊσμός είναι η μια όψη του νομίσματος. Ο άνθρωπος από τα πρώτα βήματα της ζωής του προσπαθεί να συνειδητοποιήσει το Εγώ του και γι’ αυτό μια από τις πρώτες ιδιότητες που έχει αναπτύξει είναι αυτή του εγωϊσμού. Μήπως νομίζετε ότι χωρίς εγωϊσμό θα υπήρχε ανθρωπότητα; Οι βασικές ιδιότητες του ανθρώπου δεν αναπτύχθηκαν για να τον στείλουν στον παράδεισο αλλά για να τον εδραιώσουν στην Γη. Αυτό μην το ξεχνάμε. Αν οι ανατολίτες φίλοι μας είχαν από γεννησιμιού τους μια ακραία παθητική στάση για την ζωή, απλά σήμερα δεν θα υπήρχαν.
Ο εγωϊσμός είναι απαραίτητο στοιχείο της ζωής. Τελεία και παύλα. Και σαν κάθε ιδιότητα έχει εύρος εφαρμογής. Κι εκεί ακριβώς κρύβεται η σωστή του αντιμετώπιση. Ο λίγος αλλά και ο πολύς, είναι επικίνδυνοι για την υγεία. Πολύ περισσότερο από ότι το κάπνισμα.
Η άλλη όψη του νομίσματος είναι η ισοπέδωση που μας δίνει το «εμείς». Όμως ποιοί εμείς; Εμείς απέναντι σ’ εσάς ή εμείς όλοι σαν ένα αδιάσπαστο σύνολο που εκφράζεται σαν μια ενιαία ύπαρξη;
Μην βιάζεστε. Σ’ αυτά που είπα υπάρχει μια παγίδα. Οι δυο αυτές έννοιες ΔΕΝ είναι οι δυο όψεις ενός νομίσματος αλλά τα δυο άκρα μιας γραμμής που εκφράζει την ατομικότητά μας. Στην μια άκρη ο ακραίος εγωϊσμός, στην άλλη το ισοπεδωτικό εμείς. Και ο φουκαράς άνθρωπος να μην ξέρει προς τα που να πάει! Θα έλεγα ας πρόσεχε και θα σταματούσα αλλά τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά από ότι με μια πρώτη ματιά φαίνονται.
Εμείς εναντίον Εγώ! Η απάντηση είναι μια και μοναδική: Και Εμείς και Εγώ. Οφείλω να διαφυλάξω το Εγώ μου, να το εμπλουτίσω με εκείνες τις ιδιότητες που θα με οδηγήσουν στον δρόμο της τελείωσης, να νοιώθω την σημασία του στην ζωή μου και κυριολεκτικά να του επιτρέπω να μου δίνει την πιο ολοκληρωμένη σύνθεση της ύπαρξής μου.
Οφείλω επίσης να συμμετέχω στο Εμείς, στην κοινή δράση, χωρίς να αυτοπροβάλλομαι, χωρίς τις υπερβολές του εγωϊσμού και σίγουρα χωρίς να πιστεύω πως μια ελιτίστικη άποψη μπορεί να με οδηγήσει εκεί που θέλω. Όμως αν προσέξατε, αυτό το «εμείς» το προσδιορίζουμε με όρους «μη-εγώ» κάτι που είναι λάθος αλλά που δυστυχώς δεν γίνεται κι αλλιώς.
Πού όμως βρίσκεται το ψέμα στα παραπάνω; Βρίσκεται στο πώς προσδιορίζουμε με αυτόν τον τρόπο την συνειδητότητά μας. Άλλο «εγώ» σαν ταυτότητα και άλλο σαν συνείδηση. Άλλο «εμείς» σαν ταυτότητα και άλλο σαν συνείδηση.
ΤΟ ΕΓΩ ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΗ και σαν γνώση πρέπει να βιωθεί. Γεννιόμαστε και πορευόμαστε στον δρόμο της ύπαρξης για να καταλάβουμε αυτό το «Εγώ». Δεν χρειάζεται να ψάχνουμε πολύ για να βρούμε τι είναι αυτό που πρέπει να πάρουμε μαζί μας όταν θα έρθει η ώρα να κλείσουμε για πάντα τα μάτια μας. Οι Ορθόδοξες εκκλησίες το γράφουν [πάλι καλά] με μεγάλα γράμματα: ΕΓΩ ΕΙΜΙ! Αυτή είναι η μοναδική μας προίκα για το επέκεινα. Αυτό είναι το μοναδικό εφόδιο που μας επιτρέπεται να κουβαλήσουμε.
Και το ΕΜΕΙΣ; Το «Εμείς» είναι ΑΝΑΜΝΗΣΗ της κατάστασης από την οποία προερχόμαστε. Δεν αποτελεί επίτευγμα συνείδησης. Σαν θείες σπίθες από εκεί ξεκινήσαμε και εκεί θα ξαναγυρίσουμε. Η ανάμνηση όμως αυτού του τρόπου ύπαρξης θα μας υποδείξει τον τρόπο λειτουργίας στο «Εδώ» και «Τώρα». Το εμείς πρέπει να χαρακτηρίζει την δράση μας, όχι την πορεία της συνείδησής μας.
Και πρέπει να προσέξουμε γιατί αν αφήσουμε όλα αυτά τα ισοπεδωτικά συνθήματα να κυριεύσουν τον τρόπο ύπαρξής μας κινδυνεύουμε αφάνταστα. Ας ξεχάσουμε ότι ο καλός θεός θα μας πάρει από το χεράκι και αφού μας συγχωρέσει θα μας ρίξει σε μια νιρβάνα ολοκλήρωσης. Αυτά δεν γίνονται ούτε στις κινηματογραφικές ταινίες και βέβαια δεν είναι αυτά που πρεσβεύουν οι ανατολικές φιλοσοφίες. Αυτά λένε αυτοί που αρνούνται να σκεφτούν. Η ζωή δεν είναι παιχνίδι για να το σταματάς και να το ξεκινάς όποτε σου καπνίσει. Η ζωή είναι πορεία από το ΕΝ στο ΕΝ. Και δεν μπορεί, σε κάτι πρέπει να διαφέρει το πριν με το μετά.
Είπα σ’ αυτά μου τα άρθρα να μην αναφέρομαι σε αποσπάσματα ανθρώπων που εκτιμώ και που έχω κατά καιρούς μελετήσει αλλά δεν κρατιέμαι και θα κάνω σήμερα μια εξαίρεση. Ο Δημήτριος Σεμελάς, ένας σπουδαίος μελετητής που έζησε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα έγραψε κάτι σχετικό. Σας το παραθέτω όπως το είπε. Τα σχόλια δικά σας.
«Το να ζει τις διά τον εαυτόν είναι ως να ζει εν αρνήσει του είναι, το να θέλει τις να ζήση διά τους άλλους είναι ενσαρκωμένη Ματαιοδοξία. Είναι δύο άκρα τα οποία δεν συναντώνται ποτέ. Το να ζει τις διά τον εαυτόν του και διά τους άλλους, αυτό είναι η Σοφία, ο πραγματικός σκοπός παντός ποθούντος την τελειότητα».
