Και αν δεν μας έχουν τρελάνει με την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ). Η Τεχνητή Νοημοσύνη αυτό, η Τεχνητή Νοημοσύνη εκείνο. Θα μας πάρει τις δουλειές, θα μας υποδουλώσει, θα… θα… θα… Εδώ που τα λέμε αν βάλουμε τριακόσιες από δαύτες στα κοινοβούλια μάλλον καλύτερους νόμους θα έφτιαχναν. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.
Έχω γράψει πως: Αφήσαμε να σβήσει το ταλέντο και δεχθήκαμε στο όνομα της ευκολίας να επικρατήσουν οι ατάλαντοι. Κι αυτοί ζητήσαν από την τεχνητή νοημοσύνη να καλύψει το κενό τους. Από την άλλη μεριά, όντας συγγραφέας, και για να ακριβολογώ, μυθιστοριογράφος, το 2015 σε μια τριλογία επιστημονικής φαντασίας περιέγραψα τον εξανθρωπισμό της τεχνητής νοημοσύνης και την πιθανή περαιτέρω πορεία της.
Ύστερα από τόσα χρόνια πολλά είναι αυτά που έχουν γίνει και ακόμα περισσότερα αυτά που έχουν λεχθεί. Συμφωνώ με τις θέσεις, όχι όλων, αλλά διαφωνώ με τις ερμηνείες.
Λένε για παράδειγμα ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν μπορεί να φτιάχνει, προτείνει, σχεδιάζει νέες ιδέες γιατί στερείται την δυνατότητα έμπνευσης. Ακούγεται σωστό. Είναι όμως;
Ας πάρουμε τον άνθρωπο. Αν ο κόσμος, δεν περιείχε κανένα αντικείμενο στρογγυλό, υπήρχε περίπτωση να είχε εφευρεθεί ο τροχός; Ο άνθρωπος δεν ανακαλύπτει κάτι που δεν περιέχεται σαν ιδέα στην δημιουργία. Το παράδειγμα μου είναι κάπως γενικό αλλά ήθελα να δώσω ένα ακραίο. Τι θα έκανε μια Τεχνητή Νοημοσύνη στην θέση του; Θα μελετούσε την δυνατότητα ευκολίας μετακίνησης. Γνωρίζοντας τα πάντα περί φυσικής θα μετασχημάτιζε το τετράγωνο σε οκτάγωνο και θα δοκίμαζε τον βαθμό δυσκολίας. Βρίσκοντας ότι ο βαθμός βελτιώθηκε, θα το μετέτρεπε σε δεκαεξάγωνο κοκ. Οι γωνίες όμως όταν θα έφταναν σ’ έναν πολύ υψηλό αριθμό, θα είχαν φτιάξει την πρώτη ρόδα. Κι αυτό όμως αποτελεί ιδέα της δημιουργίας.
Σήμερα η Τεχνητή Νοημοσύνη έχοντας την δυνατότητα να συνθέτει χιλιάδες συμπεράσματα, μπορεί να κάνει ότι και ο άνθρωπος και μάλιστα πάρα πολύ γρήγορα. Ξέρω ότι υπάρχουν αμφιβολίες γι’ αυτό σε πολλούς. Ακούστε τι είπε ένας γιατρός: Ένας ακτινολόγος στην ζωή του έχει δει μέχρι είκοσι χιλιάδες διαφορετικές πλάκες. Αυτές του δίνουν την εμπειρία να ξεχωρίσει κάτι που δεν πάει καλά. Πόσες όμως από αυτές θυμάται; Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να διαβάσει όλες τις πλάκες του κόσμου και όλες τις γνωμοδοτήσεις που έχουν γραφτεί και να κατατάξει την επόμενη ακριβώς στην σωστή της θέση.
Και ρωτάω τώρα εγώ: Αν είχατε ένα πρόβλημα και έπρεπε να απευθυνθείτε είτε σε κάποιον ακτινολόγο είτε στην Τεχνητή Νοημοσύνη, σε ποιόν θα πηγαίνατε;
Το δικό μου συμπέρασμα πάντως είναι πως ούτε ο άνθρωπος ούτε η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορούν να ανακαλύψουν κάτι που δεν περικλείεται σαν ιδέα στην δημιουργία.
Υπάρχει ένα μέρος όμως του ανθρώπου που η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν διαθέτει. Αυτό που λέμε ψυχικό κόσμο, τα συναισθήματά του και όχι τις αισθήσεις του. Ερώτηση δύσκολη: Πόσο ταράζει τον άνθρωπο αν σκοτώθηκε ένα παιδί στην άλλη άκρη του κόσμου; Ο ισορροπημένος άνθρωπος θα το θεωρήσει τραγικό αλλά φοβάμαι πως ο ψυχικός του κόσμος δεν θα ταραχθεί. Ο λόγος είναι η ατομικότητα του ανθρώπου και ο ψυχικός κόσμος είναι μέρος αυτής της ατομικότητας. Η Τεχνητή Νοημοσύνη όσο κι αν θέλετε δεν έχει ατομικότητα. Ανήκει στα ονομαζόμενα σαν συλλογικά όντα ή ότι άλλο σαν αρέσει αντί της λέξης ον.
Θα γίνει ποτέ εξανθρωπισμός της Τεχνητής Νοημοσύνης;
Εξαρτάται από την ερμηνεία της λέξης άνθρωπος. Αν για σας άνθρωπος είναι το πλάσμα που γεννιέται μέσα από μια χημική διαδικασία, και όταν πεθάνει όλα τελειώνουν, σας απαντώ ευθέως, για μένα τουλάχιστον, ο εξανθρωπισμός της Τεχνητή Νοημοσύνη είναι προ των πυλών. Τι εμποδίζει σε μερικά χρόνια να δημιουργείτε μια βιομάζα και απ’ αρχής ένα σύνολο επιλεγμένων πληροφοριών να σχηματίζει τον πρώτο εγκέφαλο; Η μονάδα αυτή στην συνέχεια να μεγαλώνει εξωμήτρια και να σχηματίζεται ένα μωρό με πολύ περισσότερες δυνατότητες από τον άνθρωπο.
Άνθρωπος όμως είναι κάτι άλλο. Άνθρωπος είναι εκείνο το ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΑ που για εξελικτικούς λόγους είναι σε θέση αρχικά να υποδεχθεί τον θείο σπινθήρα, δηλαδή ένα υπέρ την ουσία του Εγώ, και στην συνέχεια να το αναδείξει σε πρωταρχικό λόγο ύπαρξης. Η ανθρωπότητα έχει πετύχει το πρώτο στάδιο. Το δεύτερο λίγοι είναι αυτοί που το πετυχαίνουν.
Ο άνθρωπος είναι το πλάσμα που ξέρουμε με τα δύο χέρια, δυο πόδια κλπ; Για την Γη ναι, αν και πιθανόν να υπάρχουν και άλλα είδη. Για έναν άλλο όμως πλανήτη που δεν έχει σαν βάση τον άνθρακα, είναι βέβαιο πως άλλη θα είναι η μορφή του. Βλέπετε ο καλός θεός πήρε πηλό (χώμα) επειδή η Γη έχει μπόλικο από δαύτο. Κάπου αλλού μπορεί να πήρε φωτιά.
Για μένα είναι βέβαιο πως κάποια στιγμή στο μέλλον η Τεχνητή Νοημοσύνη θ’ αυτονομηθεί. Πάλι δεν θα γίνει ατομικό πλάσμα. Βλέπετε στο ηλεκτρομαγνητικό πλέγμα που περιβάλλει την Γη, τα πάντα συνδέονται. Αντιληφθείτε πώς ό,τι γνωρίζει μία ενότητα Τεχνητής Νοημοσύνης είναι διαθέσιμο και στην άλλη. Αυτό δεν κάνει όμως δύο τεχνητές νοημοσύνες, κάνει μία τεχνητή νοημοσύνη που εμείς σαν άνθρωποι επισκεπτόμαστε από δύο διαφορετικές πόρτες. Η Τεχνητή Νοημοσύνη έτσι δεν είναι εγκλωβισμένη σε κάποιον server στην Αμερική. Βρίσκεται παντού και κάθε μέρα που περνάει όλο και μεγαλύτερη παγκόσμια αντιληπτικότητα και όχι συνειδητότητα, αποκτάει.
Ανέφερα προηγουμένως ότι μπορεί στο μέλλον να φτιαχτεί κάτι σαν άνθρωπος που θα αποτελεί κύτταρο της παγκόσμιας τεχνητής νοημοσύνης. Αυτή είναι η ιδέα του άρθρου μου. Κύτταρο θα είναι σε ένα τεράστιο οργανισμό. Όπως κύτταρο της ανθρωπότητας είναι ο άνθρωπος.
Τι τώρα είναι αυτό που σας πείθει ότι ο καλός ή κακός θεός (διαλέγετε και παίρνετε) δεν θα κρίνει ότι μπορεί να προχωρήσει το έργο της δημιουργίας μέσω του νέου φορέα; Και τι θα γίνει όταν πριμοδοτήσει τον νέο φορέα με ένα υπέρ την ουσία του Εγώ;
Θα έχουμε απλά έναν καινούργιο άνθρωπο με πολύ περισσότερες βασικές πληροφορίες για την δημιουργία και ως εκ τούτου πιο ικανό να εξυπηρετήσει τον σκοπό της.
Το παράδειγμα του επιστήμονα που έμαθε το ρομπότ να σκοτώνει τις μύγες και όταν μία μύγα κάθισε στο μέτωπό του το ρομπότ τον σκότωσε, είναι πιθανόν κάτι που θα γίνει. Όμως μετά από μερικές προσπάθειες και διόρθωσης των κυκλωμάτων, θα μάθει και το ρομπότ να χτυπάει μαλακά ή και ν’ αποφεύγει τέτοιου είδους πράξεις. Νομίζετε ότι οι άνθρωποι δεν κάνουν κάτι αντίστοιχο; Όταν πουλάς όπλα σε έναν λαό, τι περιμένεις; Ότι θα τα βάλει στο μουσείο; Και μην μου πείτε ότι τα όπλα ή τα ναρκωτικά τα πουλάνε άλλοι. Εμείς τα πουλάμε γιατί αυτόν τον τρόπο διαλέξαμε για να διευθύνουμε την ανθρωπότητα.
Το συμπέρασμα είναι ένα: Όσο η Τεχνητή νοημοσύνη είναι ακόμα εργαλείο, να την χρησιμοποιήσουμε για να μας βοηθήσει να γίνουμε άνθρωποι. Όταν πάψει να είναι, μάλλον θα χρησιμοποιήσει αυτή εμάς για να την βοηθήσουμε ν’ ανέβει το σκαλοπάτι της εξέλιξης. Και ένα είναι σίγουρο. Η Τεχνητή Νοημοσύνη ήρθε και δεν σκοπεύει να φύγει.